ຂອງຂວັນທີ່ບໍ່ທັນໄດ້ຊົມໃຊ້ເຕັມສ່ວນ (Paradox of the demographic bonus)

 

ຫ່າງຫາຍຈາກການຂຽນບລັອກໄປຫລາຍເດືອນຍ້ອນວຽກງານຮັດໂຕ ມື້ນີ້ມີເວລາຫນ້ອຍຫນຶ່ງມາລົມກ່ຽວກັບປະກົດການທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນບ້ານເຮົາ ກໍຄື ສະພາບຂາດແຄນແຮງງານເຮັດວຽກ.

1.     ລາວເຮົາເປັນປະເທດທີ່ມີອັດຕາການເກີດສູງກວ່າຫມູ່ທຽບໃສ່ບັນດາປະເທດໃກ້ຄຽງ ຄື ເດັກ 2.5 ຄົນ ຕໍ່ໍແມ່ຍິງ 1 ຄົນ. ເຮັດໃຫ້ອັດຕາການຂະຫຍາຍຕົວຂອງພົນລະເມືອງເຮົາ ຢູ່ໃນລະດັບ 1.4 ເປີເຊັນຕໍ່ປີ (ເບິ່ງຕາຕະລາງ 1). ສິ່ງດັ່ງກ່າວ ເປັນຜົນດີໃຫ້ກັບປະເທດ ເພາະຈະມີແຮງງານຫນຸ່ມຈໍານວນຫລາຍເພື່ອອອກແຮງງານສ້າງສາພັດທະນາປະເທດຊາດ.

ຕາຕະລາງ 1: ບາງຕົວຊີ້ວັດສໍາຄັນກ່ຽວກັບປະຊາກອນໃນລາວ ແລະປະເທດໃກ້ຄຽງ

	Fertility rate 2021	Population growth 2022	Death rate crude 2021	Birthrate crude 2021
	Birth per woman	% per year	Per 1,000 ppl	Per 1,000 ppl
Lao PDR	2.5	1.4	7	22
Cambodia	2.3	1.1	7	19
Myanmar	2.2	0.7	10	17
Vietnam	1.9	0.7	8	15
Thailand	1.3	0.1	7	9
China	1.2	-0.0	7	8

Source: https://data.worldbank.org/indicator/SP.DYN.TFRT.IN?locations=LA-TH-KH-VN-MM-CN&name_desc=true

2.     ເມື່ອເບິ່ງຕົວເລກການເຕີບໂຕພົນລະເມືອງ ແລະ ອັດຕາການເກີດຂອງປະເທດໃກ້ຄຽງແລ້ວ ເຫັນວ່າ ພວກເຂົາພວມຢູ່ໃນພາວະວິຕົກກັງວົນ ກ່ຽວກັບຈໍານວນຄົນຊະລາທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ ຄົນມີລູກຫນ້ອຍລົງ ແລະ ຂາດແຄນແຮງງານ. ລະດັບຄວາມຂາດແຄນແຮງງານແມ່ນສູງຊໍ່າໃດນັ້ນ ເຮົາສາມາດເບິ່ງໄດ້ຈາກຄ່າຈ້າງງານໃນແຕ່ລະປະເທດ (ເບິ່ງຕາຕະລາງ 2). ໃກ້ບ້ານເຮົາ ຄື ຫວຽດນາມ, ໄທ ແລະ ສປ ຈີນ, ຄ່າຈ້າງງານໃນປະເທດເພີ່ນແມ່ນແພງຫລາຍ ຖ້າທຽບໃສ່ຄ່າຈ້າງງານຂັ້ນຕໍ່າຂອງບ້ານເຮົາ. ນັນ ເປັນປັດໄຈສໍາຄັນອັນຫນຶ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດການເຄື່ອນຍ້າຍຂອງແຮງງານລາວໄປຕ່າງປະເທດ.

ຕາຕະລາງ 2: ຄ່າຈ້າງງານຂັ້ນຕໍ່າໃນລາວ ແລະ ປະເທດໃກ້ຄຽງ

	Year	US$ per month	US$ per day*
Lao PDR	2021	116	5.8
Cambodia	2021	192	9.6
Myanmar	Mid-2020		3.07
Vietnam	2021	132 to 181	6.6 to 9.05
Thailand	2021		10.3 to 10.77
China**	2024	275 to 370	13.75 to 18.5

Source: https://www.aseanbriefing.com/news/minimum-wages-in-asean-for-2021/

Note: * Daily rates for some countries calculated as monthly minimum wage divided by 20. ** China related data source: https://www.china-briefing.com/doing-business-guide/china/human-resources-and-payroll/minimum-wage

3.     ຄ່າຄອງຊີບທີ່ສູງຂຶ້ນ (ເງິນເຟີ້ ແລະ ຄ່າເງິນກີບອ່ອນ) ເປັນປັດໄຈຊຸກຍູ້ຄົນຫນຸ່ມໃຫ້ອອກໄປເຮັດວຽກຢູ່ຕ່າງປະເທດຫລາຍຂຶ້ນ. ແນ່ນອນ ປະເທດທີ່ຄົນລາວ ສື່ສານໄດ້ດີທີ່ສຸດແມ່ນປະເທດໄທ. ນອກຈາກປັດໄຈຊຸກໃຫ້ອອກຈາກປະເທດແລ້ວ, ກໍຍັງມີປັດໄຈດຶງຢູ່ປະເທດປາຍທາງນໍາອີກ ເຊັ່ນ ນະໂຍບາຍຂອງໄທ: ໄລຍະທີ 1 ແມ່ນລຶບລ້າງແຮງງານເຖື່ອນ, ໄລຍະທີ 2 ແມ່ນນໍາເຂົ້າແຮງງານຢ່າງຖຶກກົດຫມາຍ ແລະ ໄລຍະທີ 3 ແມ່ນເປີດນໍາເຂົ້າແຮງງານລະບົບໂຄຕ້າແລະໃຫ້ການຝຶກອົບຮົມສີມືແຮງງານ. ດຽວນີ້ ເຂົາເຈົ້າຢູ່ໃນໄລຍະທີ 2. ໄລຍະມໍ່ໆມານີ້ ຈຶ່ງເຫັນໄດ້ວ່າ ຄວາມຕ້ອງການຫນັງສືເດີນທາງຂອງໄວຫນຸ່ມເຮົາເພີ່ມຂຶ້ນຫລາຍໃນໄລຍະຫລັງວິກິດການໂຄວິດ ນັ້ນອາດເປັນຍ້ອນເງື່ອນໄຂການເຮັດວຽກຢູ່ໄທທີ່ເຄັ່ງຄັດກວ່າເກົ່າ.

4.     ຕົວເລກຂອງແຮງງານເຄື່ອນຍ້າຍໄປເຮັດວຽກຢູ່ຕ່າງປະເທດແມ່ນຍັງບໍ່ທັນຈະແຈ້ງ ແລະ ຕົວເລກທີ່ລາຍງານທາງການ ກໍ່ເບີ່ງຄືວ່າຍັງຕໍ່າກວ່າຄວາມເປັນຈິງ ແຕ່ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ ທ່າອ່ຽງນີ້ ສະແດງຜົນກະທົບອອກຢ່າງຈະແຈ້ງໃນຕະຫລາດແຮງງານຂອງພວກເຮົາ ນັ້ນກໍ່ຄື ແຮງງານຫາຍາກຂຶ້ນ ແລະ ການເຂົ້າ-ອອກຂອງພະນັກງານມີຄວາມຖີ່ຫລາຍກວ່າເກົ່າ ແນ່ນອນສົ່ງຜົນກະທົບໂດຍກົງຕໍ່ການດໍາເນີນງານຂອງຫົວຫນ່ວຍທຸລະກິດ. ເຈົ້າຂອງບ້ານພັກ ຫລື ຮ້ານອາຫານບາງບ່ອນ ຫັນມາເຮັດວຽກເອົາເອງ ຫລື ໃຊ້ແຮງງານຄອບຄົວຫລາຍຂຶ້ນ ແທນທີ່ຈະຈ້າງແຮງງານນອກ ທີ່ຄ່າຈ້າງແພງ ແລະ ບໍ່ມີຄວາມແນ່ນອນ. ຫົວຫນ່ວຍທີ່ເຂັ້ມແຮງງານ ກໍ່ຫາວິທີປັບປ່ຽນໃຊ້ເຄື່ອງຈັກ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີຫລາຍຂຶ້ນ ເພື່ອປະຢັດຕົ້ນທຶນ. ຫົວຫນ່ວຍທີ່ບໍ່ສາມາດປັບໂຕໄດ້ ກໍ່ຍອມຂຶ້ນຄ່າແຮງງານ ແລະ ສະຫນອງນະໂຍບາຍເພີ່ມເຕີມເພື່ອຮັກສາແຮງງານເອົາໄວ້. ໃນລະດັບຄົວເຮືອນ ມີການຢຸດເຊົາ ຫລື ຫລຸດຂະຫນາດຂອງວຽກທີ່ໃຊ້ແຮງງານຫລາຍລົງ ຫລື ປ່ຽນມາເຮັດວຽກທີ່ໃຊ້ແຮງງານຫນ້ອຍກວ່າ ເຊັ່ນ ຫລຸດການປູກກາເຟ ມາລົງທຶນໃສ່ແຕ່ມັນຕົ້ນ.

-ຊ

ເອກະສານນະໂຍບາຍພົນລະເມືອງແຫ່ງຊາດລາວ ລະບຸວ່າ ໃນໄລຍະ 2005-2015 ປະຊາກອນລາວເຮົາເພີ່ມຂຶ້ນ 112,000 ຄົນຕໍ່ປີ ແລະ ຄາດວ່າຈະເພີ່ມຂຶ້ນໃນອັດຕາຫລຸດລົງ ຄື 70,000 ຄົນ ຕໍ່ປີ ໃນໄລຍະ 2040-2045. ຫມາຍຄວາມວ່າ ອີກ 10-20 ປີຂ້າຫນ້າ ພວກເຮົາຍັງຈະເຫັນປະຊາກອນລາວເພີ່ມຂຶ້ນຢູ່ ແລະ ຄົນຊະລາກໍ່ຈະຫລາຍຂຶ້ນ ເພາະຄົນເຮົາອາຍຸຍືນຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ ແລະ ເດັກເກີດຫນ້ອຍລົງ. 

ເຊິ່ງສະພາບດັ່ງກ່າວ ເຮັດໃຫ້ອົດເປັນຫ່ວງບໍ່ໄດ້ວ່າ ເສດຖະກິດບ້ານເຮົາຈະເປັນແນວໃດ ທັງໃນເບື້ອງຂອງຫົວຫນ່ວຍທຸລະກິດພາຍໃນທີ່ຕ້ອງການແຮງງານ ແລະ ເສດຖະກິດຄອບຄົວທີ່ມີຈໍານວນແຮງງານຫລຸດລົງ.

- ເພື່ອຮັບມືກັບສະພາບດັ່ງກ່າວ ເຫັນວ່າ ຫົວຫນ່ວຍທຸລະກິດ ເລີ່ມເຫັນການປັບໂຕຫຍັງແດ່ແລ້ວຕໍ່ສະພາບແຮງງານທີ່ຂາດແຄນ? ພາກສ່ວນບໍລິການ ເຊັ່ນ ຮ້ານອາຫານ ອາດຈະນໍາໃຊ້ລະບົບເສີບດ້ວຍຕົວເອງຫລາຍຂຶ້ນ ເຊັ່ນ ບຸບເຟ່ຜັກໃນຮ້ານເຟີ ຫລື ລະບົບໂຮງອາຫານທີ່ລູກຄ້າຕ້ອງຍົກຖ້ວຍ-ຈານອາຫານຈາກຮ້ານມານັ່ງກິນເອງ; ໃນວຽກກໍ່ສ້າງ ແທນທີ່ຈະໃຊ້ກໍາມະກອນ ຄົນ ແລະ ເທປູນຄືແຕ່ກ່ອນ ຫລາຍບ່ອນກໍ່ຫັນມາໃຊ້ຄອນກີດສໍາເລັດຮູບ ຫລື ບໍລິສັດປູນມາຖອກໃຫ້ເລີຍ. ໃນດ້ານທຸລະກິດກະສິກໍາແມ່ນຍັງບໍ່ເຫັນຫລາຍ ແລະ ຫນ້າເປັນຫ່ວງຢູ່ ເພາະພູມສັນຖານບ້ານເຮົາເປັນພູສູງ ຕ້ອງອາໄສແຮງງານຄົນເປັນຫລັກ ຕົວຢ່າງຫມາກກາເຟ: ໃນບ່ອນທີ່ຮາບພຽງອາດຈະໃຊ້ເຄື່ອງຈັກມາເກັບຫມາກກາເຟຄືປະເທດອື່ນ ແຕ່ບ້ານເຮົາແມ່ນຕ້ອງໃຊ້ແຮງງານຄົນເກັບຢ່າງດຽວ.

- ທາງດ້ານສະຖິຕິ, ມີການລາຍງານຈາກລັດຖະບານວ່າ ນັບແຕ່ປີ 2016 - ຕົ້ນປີ 2024 ນີ້ , ໄດ້ມີການຈັດສົ່ງຈຳນວນແຮງງານລາວ 488,962 ຄົນ ໄປເຮັດວຽກຢູ່ 4 ປະເທດຜ່ານລະບົບທາງການ ຄື ໄທ, ຍີ່ປຸ່ນ, ເກົາຫລີ ແລະ ມາເລເຊຍ ໃນນັ້ນ ໄປປະເທດໄທ 482,396 ຄົນ; ປະເທດຍີປຸ່ນ 1,793 ຄົນ; ປະເທດເກົາຫລີ 4,304 ຄົນ ແລະ ປະເທດມາເລເຊຍ 469 ຄົນ. ຈໍານວນນີ້ ຍັງບໍ່ທັນນັບຜູ້ທີ່ເດີນທາງໄປຊອກວຽກດ້ວຍຕົນເອງ.

- ແຮງງານລາວທີ່ໄປຕ່າງປະເທດ ແຕ່ລະປີແມ່ນໄດ້ຝາກເງິນກັບມາໃຫ້ຄອບຄົວຢູ່ລາວເປັນຈໍານວນຫລວງຫລາຍ. ເທົ່າທີ່ທາງທະນາຄານກາງສາມາດເກັບກໍາໄດ້ ໃນລະຫວ່າງ 2016-2020 ແມ່ນ ປະມານ 50-100 ລ້ານໂດລາຕໍ່ປີ. ຕົວຈິງແມ່ນອາດຈະຫລາຍກວ່ານັ້ນ.

ໃນຄວາມຈິງແລ້ວ ການໄປເຮັດວຽກຢູ່ຕ່າງປະເທດຂອງແຮງງານມີຄວາມຫມາຍຫລາຍກວ່າການສົ່ງເງິນກັບບ້ານ. ເຮົາໄດ້ອ່ານປຶ້ມເຫລັ້ມຫນຶ່ງຊື່ Labour Marketsin Low-Income Countries (ລິ້ງ) ໃນນັ້ນ ບົດທີ 5 ໄດ້ເວົ້າເຖິງ TheImpact of Migrationon Employment Outcomes. ບົດນີ້ໄດ້ສັງລວມຜົນການຄົ້ນຄວ້າຈາກຫລາຍປະເທດທີ່ກໍາລັງພັດທະນາ ແລະ ມີຄົນອອກໄປເຮັດວຽກຕ່າງປະເທດ ຄືກັບບ້ານເຮົາ. ພໍສະຫລຸບໄດ້ໃຈຄວາມດັ່ງນີ້:

• -        ແຮງງານທີ່ໄປເຮັດວຽກຕ່າງປະເທດ ແມ່ນໄດ້ຮຽນຮູ້ທັກສະ ແລະ ແບບແຜນວິທີເຮັດວຽກໃນປະເທດເຈົ້າພາບ ເຮັດໃຫ້ເຂົາກາຍເປັນຄົນມີຄວາມສາມາດ. ດັ່ງນັ້ນ ເວລາກັບມາບ້ານເກີດ ກໍ່ນໍາເອົາທັກສະດັ່ງກ່າວມາໃຊ້ໃຫ້ເກີດປະໂຫຍດໄດ້. ນອກຈາກນັ້ນ, ເຂົາຍັງປ່ຽນທັດສະນະຄະຕິຕໍ່ການສຶກສາຮຽນຮູ້ ອາດສະແດງອອກໂດຍການສົ່ງເສີມລູກຫລານໃຫ້ເຂົ້າເຖິງການສຶກສາ ແລະ ຮຽນວີຊາອາຊີບຫລາຍຂຶ້ນ.
• -        ໂມບາຍມັນນີ້ ແລະ ລະບົບໂຊຊຽວມີເດຍ ເບິ່ງຄືວ່າຈະສົ່ງຜົນດີຕໍ່ການໄປເຮັດວຽກຕ່າງປະເທດ. ໃນແງ່ຂອງຕົ້ນທຶນການສົ່ງເງິນກັບບ້ານ ແມ່ນຖືກລົງເມື່ອເຂົາເຈົ້າຫັນມາໃຊ້ໂມບາຍມັນນີ້ ແທນການສົ່ງເງິນສົດ ຫລື ເງິນໂອນ ທີ່ມີຫລາຍຂັ້ນຕອນ. ນອກຈາກນັ້ນ ສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ຍັງຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ຂໍ້ມູນຂ່າວສານຕະຫລາດແຮງງານ ແຮງງານສາມາດຮັບຮູ້ໄດ້ຄ່າຈ້າງງານ ແລະ ສະຫວັດດິການຢູ່ແຕ່ລະບ່ອນ ແລະ ສາມາດເລືອກບ່ອນທີ່ດີທີ່ສຸດໃຫ້ຕົນເອງໄດ້.
• -        ຍັງພົບອີກວ່າ ເງິນທີ່ແຮງງານສົ່ງກັບມາບ້ານ ແມ່ນເຮັດໃຫ້ຄົວເຮືອນມີລາຍໄດ້ທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ ແລະ ລົງທຶນໃສ່ການສຶກສາຫລາຍຂຶ້ນ. ແຕ່ໃນຂະນະດຽວກັນ ຄົວເຮືອນພັດຫລຸດຜ່ອນການເຮັດວຽກໃນຂະແຫນງກະສິກໍາ (ປູກຝັງ ລ້ຽງສັດ) ແລະ ຫັນມາລົງທຶນໃນຂະແຫນງບໍລິການ ແລະ ປຸງແຕ່ງຫລາຍຂຶ້ນ.

ຟັງເບິ່ງແລ້ວ ເຮັດໃຫ້ທັດສະນະຄະຕິຂອງທ່ານ ຕໍ່ກັບການໄປເຮັດວຽກຢູ່ຕ່າງປະເທດຂອງຄົນລາວເຮົາປ່ຽນໄປແດ່ບໍ? ແນ່ນອນ ຜົນທີ່ໄດ້ຮັບຂອງຄົວເຮືອນ ກໍ່ຄື ລາຍໄດ້ທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ ແມ່ນເຫັນຜົນທັນທີດຽວນີ້ ສ່ວນວ່າ ຜົນຕໍ່ກັບການລົງທຶນໃສ່ການສຶກສາ ຫລື ຂະແຫນງເສດຖະກິດອື່ນໆ ແລະ ເສດຖະກິດມະຫາພາກ ອາດຈະໃຊ້ເວລາ 5-10 ປີ ຈຶ່ງຈະເຫັນຜົນ. ເບິ່ງແລ້ວ ໂຈດທີ່ຍາກອາດຈະຕົກເປັນຂອງຜູ້ທີ່ໃຊ້ແຮງງານໃນບ້ານເຮົາ ຄໍາວ່າ “ລາວເປັນປະເທດທີ່ແຮງງານຖືກ ແລະ ແຮງງານເຫລືອ” ອາດຈະເປັນຄໍາເວົ້າໃນອະດີດ ແລະ ຈະຕ້ອງໄດ້ມີການປັບຕົວ ຈົນກວ່າເສດຖະກິດພາຍໃນຈະເຂັ້ມແຂງພໍ ແລະ ສ້າງວຽກທີ່ມີຄຸນຄ່າແລະເປັນທໍາໄດ້ຄືກັບປະເທດອື່ນ ເວລານັ້ນ ເຮົາຫວັງວ່າ ພວກເຂົາຈະກັບບ້ານ.